ترامپ مقدمات تغییر رژیم در ونزوئلا را فراهم کرده است

محمدماهان نوروزپور: مادورو که شش سال است بعد از هوگو چاوز سکان قدرت را در ونزوئلا به دست گرفته با یک بحران عظیم روبرو شده است. مردم به خیابان های کاراکاس آمده اند و بخش بزرگی از اپوزیسیون ها به حمایت از خوآن گوایدو، مخالف مادورو و رژیم فعلی ونزوئلا برخاسته اند. گوایدو به پیشتیبانی همین حمایت‌ها، خود را رییس جمهور موقت ونزوئلا خوانده و تاکنون 13 کشور او را به رسمیت شناخته اند از ایالات متحده آمریکا گرفته تا برزیل و کلمبیا و ... حالا مادورو در تنگنای سختی گرفتار آمده و ظاهرا راه فراری هم ندارد. ترامپ هم به تازگی در پاسخ به سوالی پیرامون" احتمال حملۀ نظامی آمریکا به ونزوئلا گفته: "همۀ گزینه ها روی میز است". ترامپ چه برنامه ای برای ونزوئلا دارد؟ آیا شمارش معکوس برای عزل مادورو آغاز شده است؟ خبرگزاری خبرآنلاین در گفتگو با هادی اعلمی فریمان، کارشناس مسایل آمریکای لاتین آخرین تحولات ونزوئلا را بررسی کرده است که در ادامه می‌خوانید:   

آقای اعلمی آمریکایی ها همیشه سعی کرده اند یا به وسیله کودتا یا به وسیله فشار های اقتصادی دولت دولت سوسیالیست حاکم در ونزوئلا را به نابودی بکشانند اما چه چیزی این کودتای اخیر را متمایز می کند و این را خیلی خطرناک تر از دفعات پیشین برای آقای مادورو کرده است؟

 ببنیید اول از همه برخلاف آنچه رسانه ها و آقای مادورو می گویند من این را کودتا نمی دانم. کودتا یعنی پای ارتش به میدان باز شود و اپوزیسیون با قدرت نظامی بتواند دولت حاکم را سرنگون کند اما در اینجا اثری از سربازان مسلح و توپ و تانک نیست بلکه مردم هستند که به خیابان ها آمده اند و شعار اقای خوآن گوایدو هم دوری از خشونت است. آقای گوایدو این بار بر خلاف پیشین دارد از نظر سیاسی به آقای مادورو ضربه می زند و می خواهد با سلاح دیپلماسی مادورو را زمین بزند الان حدود سیزده کشور آمریکای شمالی و جنوبی و در اروپا آقای گوایدو را به رسمیت شناختند. حالا این داستان به شورای امنیت کشیده شده و این خیلی خطرناک است هرچند به محض اینکه بخواهند قطعنامه ای را علیه مادورو تصویب کنند روسیه و چین به سبب منافع اقتصادی و سیاسی و حتی نظامی که در ونزوئلا دارند اجازه این کار را نمی دهند اما به هر حال بر مادورو فشار وارد می شود. از طرفی آمریکایی ها خیلی آشکارا و علنی گفته اند که بیست میلیون دلار به آقای گوایدو کمک خواهند کرد تمام این ها نشان می دهد که آمریکایی ها عزمشان جزم است برای یک تغییر رژیم در ونزوئلا و آقای مادورو دست پایین را در این جدال دارد.

به نظر شما ارتش در این موقعیت در کنار مادورو خواهد ماند؟ فرماندهان اصلی ارتش مانند وزیر دفاع آقای ولادیمیر پادرینو اخیرا مصاحبه ای کرده و موضع حمایتی از آقای مادورو گرفته و خواستار اجتناب از درگیری شده است زیرا که این درگیری را نبرد برادر با برادر با برادر می داند. ولی اصلا آقای گوایدو را به رسمیت نمی شناسند و وارد فضای ادبیات امپریالیستی می شوند. او را گروگان نومحافظه کاران می نامند. وضعیت ارتش مشخص نیست. رهبران ارتش در حال حاضر از آقای مادورو حمایت می کنند، اما در بدنۀ ارتش ممکن است وضعیت به نفع آقای گوایدو تغییر کند. اما اگر ارتش تا آخر از مادورو حمایت کند درگیری های مسلحانه و سرکوب مردم گسترده تر خواهد شد. اما با وجود اینکه ما تا امروز چند تمرد از ارتش دیدیم، ممکن است در بدنه و در رده های پایینی ارتش وضعیت به ضرر آقای مادورو تغییر کند و در ارتش هم چون بدنۀ حاکمیت دچار انشقاق و دوپارگی شود. مردم هم که می بینید غالبا مخالف و معترض به حاکمیت مادورو هستند.در مجموع اگر وضعیت به همین شکل بماند کفه ی ترازو به نفع گوایدو است.
به نظر شما مادورو همچنان می تواند بر سر قدرت بماند یا به پایانش نزدیک شده است؟ اگر بخواهد می تواند با سرکوب خشونت وار مخالفان، بر سر قدرت باقی بماند اما تبعات و چالش های بدی دارد که برایش سینگین تر از وضعیت فعلی تمام خواهد شد. تنها راه آقای مادورو این است که یا با اپوزیسیون مذاکره کند یا انتخابات آزاد را بپذیرد.

چقدر احتمال دارد که ونزوئلا وارد درگیری های شدید نظامی و چیزی شبیه به جنگ داخلی شود؟

احتمال اش کم است زیرا که پاشنه ی آشیل مادورو نفت است و اگر امریکایی ها همان فشار نفتی که می گویند را اعمال کنند و باشدت جلو بروند در همان چند قدم اول دولت آقای مادورو زمین خواهد خورد گزینه های نظامی اگر هم روی میز باشد برای مراحل آخر است نه به این زودی .
نظرتان دربارۀ واکنشی که روسیه و مقامات ایران نشان دادند چیست و اینکه آیا در حد پیام های دیپلماتیک می ماند یا خیر ؟ من فکر نمی کنم حمایت ما و روسیه فراتر از بیانیه های سیاسی برود هرچند روسیه خیلی در ونزوئلا سرمایه گذاری کرده است. برای مثال چند وقت پیش دو عدد بمب افکن به ونزوئلا داد و در صنایع نفتی سرمایگذاری های زیادی کرد. من توصیه می کنم که مسئولین وزارت خارجه ما، نظر کارشناسان را جدی تر بگیرند، قرار نیست که ما سریعا نسبت به اتفاقات داخلی ونزوئلا واکنش نشان دهیم و موضع بگیریم حالا هم وزارت خارجه ما باید مادورو را وادار به مذاکره با اپوزیسیون کند اگر می خواهد دولت اقای مادورو بر سر قدرت بماند.

جناب اعلمی اما اپوزیسیون هم چراغ سبزی برای مذاکره نشان نداده، به نظرم حتی اگر اقای مادورو هم برای مذاکره حاضر شود کما اینکه  شده ، آقای گوایدو مذاکره را قبول نخواهد کرد... ببینید اپوزیسیون هم یکپارچه نیست و چند شقه شده است، اما مرکزیت این اپوزیسیون که الان در دست آقای گوایدو است اساسا دولت مادورو را قبول ندارد و می گوید این دولت غصبی و نامشروع است و استناد می کنند به قانون اساسی... پس سخن شما درست است اما از این سمت آقای مادورو هم گزینه دیگری ندارد غیر از مذاکره.
اگر رژیم در ونزوئلا تغییر کند و آقای گوایدو قدرت را به دست بگیرد چه تغییراتی در وضعیت بازار نفت و اوپک شکل خواهد گرفت؟ دولت ونزوئلا چه چپی باشد چه راستی همیشه عضو اوپک بوده و هست. شاید با چنین اتفاقی با سیاست آمریکا همگرا شود، اما لزوما همه نسخه های امریکا را اجرا نمی کند، منتها روابط این کشور دیگر در سطوح ایدئولوژیک نخواهد بود و یک دولت عادی عضو اوپک مانند سایر اعضا می شود و به همکاری اش ادامه می دهد البته قطعا به ضرر چین ایران و روسیه تمام خواهد شد.